Brak profilaktycznego myślenia

Brak profilaktycznego myślenia

„Partia szachowa to w końcu nic innego jak sztuka przewidywania działań przeciwnika i jak najlepszego, jak najmądrzejszego wykorzystania własnych sił”.

Karpov Anatoly (RUS) - Spassky Boris V (FRA) 1974

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.Sc3 Ge7 5.Gg5 h6 6.Gh4 O-O 7.e3 b6 8.Ge2 Gb7 9.G:f6 G:f6 10.c:d5 e:d5 11.O-O Hd6 12.Wc1 a6 13.a3 Sd7 14.b4 b5 15.Se1 c6 16.Sd3 Sb6

Czarne nie potrafiły wykorzystać sprzyjających okoliczności. Grając 16.... a5 mogłyby z łatwością wyrównać grę poprzez otwarcie linii „a” i całkowicie pozbyć się słabości. Spasski przypuszczał, że a6-a5 wystarczy mu jeszcze czasu. Nie przewidział jednak...

17.a4! Gd8 18.Sc5 Gc8 19.a5 Gc7 20.g3 Sc4 21.e4 Gh3 22.We1 d:e4 23.S3:e4 Hg6 24.Gh5 Hh7 25.Hf3 f5 26.Sc3 g6 27.H:c6 g:h5 28.Sd5 f4 29.We7 Hf5 30.W:c7 Wae8 31.H:h6 Wf7 32.W:f7 K:f7 33.H:f4 We2 34.Hc7 Kf8 35.Sf4 [1:0]

W następnym przykładzie zobaczymy profilaktyczne myślenie wykonaniu Karpowa.

Karpow – Korcznoj 1974

1.Sde2!

Celem odstąpienia skoczka z centrum jest wzmocnienie strategicznego punktu c3, na którym czarne koncentrują całą uwagę. Często w takich sytuacjach zdarza się napotkać poświęcenie jakości (W:c3) z uzyskaniem w zamian silnego ataku (praktyka szachowa pokazuje, że po zdwojeniu białych pionów po linii „c” czarne zyskują takie bogactwo przeróżnych możliwości kontynuacyjnych, że w końcówce nie ustępują w niczym przeciwnikowi). Poza wzmocnieniem punktu c3 skoczek e2 może w każdej chwili podjąć prosty atak na pozycję czarnego króla.

1.... Ha5 2.Gh6 Prosto i skutecznie.

2.... G:h6

Ewentualne 2.... Wfc8 3.G:g7 K:g7 4.Hh6 Kg8 – prowadziło do tego samego z przedstawieniem kolejności posunięć.

H:h6 Wfc8 4.Wd3!

Nieznany dotychczas ruch stanowi dostateczną osłonę punktu c3 z jednoczesnym zwolnieniem od tego obowiązku skoczka e2.Gdyby białe zaniechałyby tej profilaktycznej zagrywki idąc na oślep 4.g5 Sh5 5.Sg3, mogłyby wpaść pod zimny prysznic 5.... W:c3.

„Najbardziej głębokie ruchy, najbardziej pozycyjne rozwiązania, to te które łączą przeprowadzenie swojego plany z profilaktyką przeciwko zamiarom przeciwnika”.

Fischer Robert J (USA) - Spassky Boris V (FRA) 1972

1.c4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 Sf6 4.g3 g6 5.Gg2 Gg7 6.O-O O-O 7.d4 c:d4 8.S:d4 S:d4 9.H:d4 d6 10.Gg5 Ge6 11.Hf4 Ha5 12.Wac1 Wab8 13.b3 Wfc8 14.Hd2 a6= 15.Ge3

15.... b5?

Czarne, nie zwracają uwagi na posunięcia białych, kontynuują realizację zamierzonego planu. Ruch w tekście kosztuje jednak całą jakość; 15.... Wc7 16.Wfd1 Wbc8= Gligoric; 15.... Gd7 16.Ga7 Wa8 17.Gd4 Gc6 18.e4 b5= Smyslov; 15.... Hh5 Flohr.

16.Ga7 b:c4? Kolejny błąd. Mniejszym złem było 16.... Wa8 17.G:a8 W:a8 18.Gd4 b:c4 19.Se4 H:d2 20.S:d2±.

17.G:b8 W:b8 18.b:c4 G:c4 19.Wfd1 Sd7?? Mając pionka za jakość, czarne mogły jeszcze walczyć. Ale Spasski najwidoczniej znajdował się w stanie szoku! „Jak mogłem zrobić tak idiotyczny ruch?!!” 19.... Kf8± Gligoric: 19.... Ge6± Flohr: 19.... He5 20.Wb1 W:b1 21.W:b1 h5˛ Krogius: 19.... Hh5˛ Smyslov.

20.Sd5! H:d2 21.S:e7 Kf8 22.W:d2 K:e7 23.W:c4 Wb1 24.Gf1 Sc5 25.Kg2 a5! 26.e4 Ga1 27.f4 f6 28.We2 Ke6 29.Wec2 Gb2 30.Ge2 h5?! 31.Wd2 Ga3 32.f5 g:f5 33.e:f5 Ke5 34.Wcd4 K:f5 35.Wd5 Ke6 36.W:d6 Ke7 37.Wc6 1:0

Keres- Botwinnik 1952

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.c:d5 e:d5 5.Gg5 Ge7 6.e3 O-O 7.Gd3 Sbd7 8.Hc2 We8 9.Sge2 Sf8

Dlaczego Keres nie śpieszy się z postawieniem piona na c6? Chodzi o to, że białe na razie nie określiły pozycji swojego króla. Przy długiej roszadzie jednym z najlepszych planów gry dla czarnych jest przygotowanie ruchu c7-c5.Jest rzeczą zrozumiałą, że w tym przypadku posunięcie c7-c6 będzie czystą stratą tempa. Jest to typowy przykład profilaktyki w debiucie – branie pod uwagę możliwych planów przeciwnika po to, aby znaleźć najlepsza kolejność ruchów.

10.O-O c6.

Zapamiętaj! - profilaktyczne myślenie pomaga w podejmowaniu decyzji.