Nie przywiązywanie uwagi do struktury pionowej
, Andrzej Osiński„Znajomość typowych pozycji gry środkowej takich jak struktura karlsbadzka, izolowany pion hetmański, wiszące piony, zamknięte dynamiczne, otwarte i ruchome centrum, itp. pozwalają na półautomatyczne prowadzenie gry.
Zamiast wymyślać nowe plany gry przy szachownicy, mistrz realizuje gotowe idee strategiczne, które wcześniej wyszlifował w warunkach domowych, zgłębiając wszystkie niuanse danej struktury pozycji. Pojawili się nawet wąscy specjaliści od rozgrywania poszczególnych typowych struktur gry środkowej, jak np. Ulf Andersson, który pozycje typu jeż rozgrywa nie tylko czarnymi we wszystkich grupach debiutowych, ale również dochodzi do niej białymi z tempem więcej. Im więcej szachista zna typowych pozycji gry środkowej, tym wyższą klasę reprezentuje, a mistrz powinien znać, co najmniej wszystkie typowe pozycje, które mogą postać w granych przez niego debiutach”.
Taimanov Mark E (RUS) - Suetin Alexey S (RUS) 1954
1.c4 Sf6 2.Sc3 d5 3.c:d5 S:d5 4.g3 c5 5.Gg2 Sc7 6.d3 Sc6 7.G:c6! b:c6 8.Ha4 Rozpoczyna się natarcie na piony zdublowane. Najpierw na celu znajduje się pion c6. 8.... Hd7 9.Sf3 f6 10.Ge3.
Kolej na piona c5.10.... e5 11.Se4 Se6 12.Wc1 Wb8 13.Hc2 Ge7? Czarne popełniają błąd w kalkulacjach, lepsze byłoby 13.... Sd4.
14.S:c5! G:c5 15.G:c5 S:c5 16.H:c5 W:b2 17.S:e5! Pointa, której czarne się nie spodziewały.
17.... He6 Po 17.... f:e5, nastąpi 18.H:e5.18.H:c6 H:c6 19.S:c6 i białe mają dwa piony więcej.
19.... W:a2, nastąpi 20.Sb4.
Zapamiętaj!
Handicap piona izolowanego wzrasta wraz z wymianami figur i staje się bardziej odczuwalny pod koniec partii.
Karpov Anatoly (RUS) - Spassky Boris (FRA) 1979
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.Sc3 Ge7 5.Gf4 O-O 6.e3 c5 7.d:c5 Sc6 8.Hc2 Ha5 9.a3 G:c5 10.Wd1 Ge7 11.Sd2 Gd7 12.Ge2 Wfc8 13.O-O Hd8
14.c:d5! Tworząc sytuację izolowanego piona na d5.
14.... e:d5 15.Sf3! Trzeba zablokować piona izolowanego i przeszkodzić 15.... d4, co dałoby czarnym bardzo aktywną grę.
15.... h6 16.Se5! Ale nie 16.S:d5 S:d5 17.W:d5 Sb4!.
16.... Ge6 17.S:c6 W:c6 Jeśli 17.... b:c6?, to 18.Ga6!.
18.Gf3 Rozpoczynający natarcie na piona izolowanego.
18.... Hb6 19.Ge5 Se4 20.He2 S:c3 21.G:c3 Wd8 22.Wd3 Przygotowuje potrojenie figur ciężkich.
22.... Wcd6 23.Wfd1 W6d7 24.W1d2 Hb5 25.Hd1 b6
Karpow rozpoczyna teraz manewry boczne w celu zdezorganizowania obrony czarnych. Uda mu się w szczególności przemieścić Ge6, co pozwoli na zrobienie zwycięskiego wyłomu.
26.g3 Gf8 27.Gg2 Ge7 28.Hh5! Z groźbą 29.e4.
28.... a6 29.h3 Hc6 30.Kh2 Powolne przygotowania, szczególnie denerwujące dla przeciwnika ograniczonego jedynie do obrony.
30.... a5 31.f4! f6 Na 31.... g6, nastąpi 32.He5!.
32.Hd1 Hb5 33.g4 g5 34.Kh1 Hc6 35.f5 Gf7 36.e4! Kg7 37.e:d5 Hc7 38.We2 b5 39.W:e7 W:e7 40.d6 Hc4 41.b3 H:b3 42.H:b3 G:b3 43.d:e7 [1:0]
Posiadanie piona izolowanego, może czasem zrekompensować jego izolację np. może czasem on służyć do ataku, jeśli nie jest zablokowany.
Karpov Anatoly (RUS) - Quinteros Miguel A (ARG) 1982.
1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 c:d4 4.S:d4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Ge2 e5 7.Sb3 Ge7 8.O-O O-O 9.Ge3 Ge6 10.Hd2 Sbd7 11.a4 Sb6 12.a5 Sc4 13.G:c4 G:c4
Czarne mają gorsze rozstawienie pionów z powodu piona d6 pozostawionego na linii otwartej dla białych. Grę Karpowa można podzielić na trzy etapy:
Zatrzymanie słabego piona w celu uniemożliwienia przesunięcia go. Wymiana kilku figur przeciwnika, aby uniemożliwić każdą akcję dywersyjną. Przygotowanie i przeprowadzenie finałowego wyłomu w linii obrony.
14.Wfd1 h6 15.Sc1! Zawrócenie tego skoczka, który kieruje się w stronę pola blokującego pion poprzez d3 i b4.
15.... Wc8 16.Sd3 Neutralizujący posunięcie d6-d5, naciskając na piona e5.
16.... Ge6 17.Gb6 He8 18.f3! Uniemożliwiając poświęcenie jakości, brane pod uwagę przez czarne 18.... .W:c3 19.H:c3 S:e4, które pozwoliłyby im na aktywną grę.
18.... Sd7 19.Ge3 f5 20.e:f5 W:f5 Zagrażając 21.... . d5!
21.Sb4 Sf6 22.Sbd5 S:d5 23.S:d5 Gf8 24.b3 Hf7 25.Sb6 Wc6 26.c4 Ge7 27.He2 Gd8 28.Sd5! Nie można pozwolić czarnym na pojawienie się gońców przeciwnych za pomocą wymiany 28.... Gb6.
28.... G:d5 Czarnym trudno tolerować tak ustawionego dobrze skoczka.
29.W:d5 b5 30.a:b6 G:b6 Pojawiają się dwa inne piony słabe: b3 i a6 – jeden słaby pion przeciwko dwóm, białe zachowują przewagę.
31.Kh1 Jeśli 31.W:a6, to G:e3.
31.... G:e3 32.H:e3 Hc7 33.Wad1 Wf6 34.h3! Ponieważ czarne są unieruchomione, Karpow nie śpieszy się i zachowuje wszelkie środki ostrożności przed otwarciem się gry.
34.... Hb6 35.Hd3 Hb4 36.Kh2 Hb8 Karpow będzie teraz tak manewrował swoimi figurami, aby zdezorganizować ustawienie czarnych i przerwać linię przeciwnika c4-c5.
37.We1 Z myślą o zagraniu 38.W:e5 d:e5 39.Wd8+
37.... Wf8 38.We4 Hc7 39.Wg4! Aby przesunąć się na g6, skąd można jednocześnie wywierać presję na pion słaby i czarną roszadę.
39.... Wf6 40.b4 Hb6
41.c5!! Hc7! Biorąc pod uwagę kontratak 42.... e4! 43.H:e4 d:c5! Czarne nie mogą zbić tego piona 41.... d:c5 42.Wd8 Wf8 43.Wd7 Wf7 44.W:f7 K:f7 45.Hd7.
42.Kh1!!
Przeprowadzony z zimną krwią, czarne nie mają już możliwości kontrataku, a przede wszystkim nie mogą przeprowadzić użytecznych ruchów, ponieważ zbicie piona c5 jest cały czas niemożliwe z powodu osłabionej pozycji czarnego króla.
42.... a5 43.Wc4! Hb8 Jeśli 43.... a:b4 44.c:d6 Wf:d6 45.W:c6 W:c6 46.Wd8 Kf7 47.Wd7 i białe zdobywają hetmana.
44.c:d6 Wc:d6 45.b:a5 Hd8 46.Wcc5 1:0