Typowe błędy debiutowe początkujących i zaawansowanych szachistów

Błąd - słabe posunięcie, powodujące lub mogące spowodować ujemne konsekwencje, na przykład natychmiastową przegraną, straty materialne, osłabienie pozycji itp.

Nie ma chyba szachisty, który nie popełnia błędów. Oto dwie ciekawe wypowiedzi S. Tartakowera na ten temat: "Popełniane błędy pozwalają nam doskonalić swą grę" oraz "Błędy są wszędzie! Czyhają na to, by szachista je popełnił".

Tak, więc błędy popełniają nie tylko słabi szachiści, ale również mistrzowie, arcymistrzowie, a nawet mistrzowie świata. Przyczyny, debiutowych porażek mogą być różne:

• Pośpiech, – czyli „gorąca rączka”!
• Przedwczesne wyprowadzenie hetmana.
• Bezmyślne posunięcia skrajnymi pionami.
• Wykonywanie ruchów tą samą figurą.
• Pionkożerstwo w debiucie.
• Dopuszczanie do przewagi w rozwoju.
• Nie zwracanie uwagi na przedstawienie posunięć debiutowych przez przeciwnika.
• Brak znajomości typowych pułapek debiutowych.
• Brak wyczucia niebezpieczeństwa.
• Odruchowe posunięcia.
• Nie przywiązywanie roli do wymiany.
• Palcowy błąd.
• Brak wyczucia momentu na wykonanie roszady.
• Błędy w liczeniu.
• Wykonywanie oczywistych posunięć debiutowych.
• Nie przywiązywanie uwagi do struktury pionowej.
• Brak znajomości typowych idei debiutowych.
• Brak profilaktycznego myślenia.
• Brak własnych opracowań debiutowych.
• Pozwalanie przeciwnikowi na rozegranie wariantu, w którym jest lepiej przygotowany.
• Przy wyborze debiutu nie zwracanie uwagi na ile on leży przeciwnikowi.
• Ślepe zaufanie do nowości z informatora lub bezmyślne wykorzystanie baz szachowych.
• Zła reakcja na nowinkę debiutową.
• Pośpiesznie podjęta decyzja w oparciu na podobieństwie pozycji.
• Brak dobrej znajomości wariantach gambitowych.
• Dążenie do spokojnej gry z silniejszym szachistą.
• Powierzchowne i bezmyślne traktowanie debiutu.
• Nie przywiązywanie roli do centrum pionowego.
• Częste zmiany repertuaru debiutowego.
• Nie uwzględnianie przy uczeniu się debiutów, czy odpowiada on naszemu charakterowi.
• Zbyt szybkie zaakceptowanie propozycji remisowej.

Cz. I

W szachach, jak i na wojnie, ogromną przewagę uzyskuje ta ze stron, której wcześniej udaje się przygotować do boju swoje siły. Zwłoka z szybką mobilizacją wojska podobna jest do zguby (śmierci). Nie operatywny w tych sprawach generał ryzykuje nie tylko przegranie bitwy, ale może zostać rozgromiony na samym początku bitwy. Także w szachach doznaje porażki ten, kto stracił w debiucie kilka temp – wykonał kilka bezwartościowych ruchów. Nierzadko do zguby prowadzi pogoń za korzyściami materialnymi – Pionkożerstwo.

Pośpiech, – czyli „gorąca rączka”.!

"Jeżeli obliczycie zwycięski wariant, a na zegarze jest jeszcze dość czasu, należy sprawdzić, czy wasze kalkulacje, są precyzyjne!".

Kiedy miałem osiem lat - wspomina Michał Tal - często grywałem ze swym bratem. Jedna z partii zakończyła się moją błyskawiczną porażką.

1. e4 e5 2. Gc4 Gc5 3. Hh5

3. ... Sa6?? 4. Hf7#

Przyszły mistrz świata Borys Spasski rozegrał kiedyś w wieku 11 lat nienadzwyczajną partię.

1. e4 c5 2. Sf3 Sc6 3. d4 cd 4. Sd4 Sf6 5. Sc3 e6 6. Ge2 Gb4 7. Gf3 Ha5

8. Sdb5?? Hb5! - Spasski jak sam wspomina - ze łzami w oczach przyznał zwycięstwo partnerowi. Podstawienie figury to deprymujący błąd. Ale wszystkich bez wyjątku szachistów, którzy, z czasem zdobywali prawdziwe laury, charakteryzowała w latach młodzieńczych niezwykła wola walki, a porażki swe traktowali jako dobre pouczające lekcje; mobilizowały one ich tylko do solidniejszej pracy, do analizowania swoich błędów w celu uniknięcia ich powtórzenia.

Zapamiętaj!

"Gdy widzisz dobre posunięcie - poczekaj! Nie wykonuj go! Może znajdziesz lepsze"

- Emanuel Lasker

* "Wybrane zagadnienia teorii i praktyki szachowej" cz. Vc - Praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Bernarda, Autor Bogusław Boder