Błędy w liczeniu

Typowe błędy debiutowe początkujących i zaawansowanych szachistów

„Precyzyjna technika liczenia wariantów konieczna jest do uniknięcia prostych błędów (podstawień), a także pozwala lepiej gospodarować czasem do namysłu, co jest podstawowym dzianiem profilaktyki w celu uniknięcia niedoczasu. Technika liczenia wariantów jest podstawą umiejętności szachisty, od czego zależy wykorzystanie wszystkich możliwości prowadzenia walki. Technika liczenia wariantów jest dla szachisty tym, czym dla boksera lub szermierza praca nóg”.

Nie sposób pominąć tutaj jednego z najstarszych znanych przykładów.

Schlechter - Perlis 1914 r.

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Gf5 4.Hb3 Hb6 5.cd!

Ważny moment. Każda ze stron czeka na to, że przeciwnik pierwszy wymieni hetmany. W tym przypadku z korzyścią otworzy się linia „a”. Teraz czarne powinny zbić gońcem na b1. Zamiast tego postanowiły od razu pozbyć się hetmanów.

5.... Hb3 6.ab

6.... Gb1? Czarne naruszają równowagę pozycji. Jest to zobowiązująca decyzja, którą powinno zawsze poprzedzać dokładne liczenie wariantów i w ślad za tym właściwa ocena nowo powstałej pozycji. Należało grać: 6.... cd 7.Sc3 e6.

7.dc W przypadku 7.W:b1 c;d5 lepsza struktura pionowa czarnych w zupełności rekompensowała przewagę dwóch gońców przeciwnika.

7.... Ge4? O to właśnie chodziło. Czarne wpadają zastawione sieci.

8.Wa7 Wa7 9.c7 i czarne poddały się, gdyż nie są wstanie za żadną cenę zatrzymać dochodzącego do linii przemiany pionka.

Wykonywanie oczywistych posunięć debiutowych

Bywają sytuacje, w których takie, a nie inne posunięcie wydaje się nazbyt oczywiste, by go nie zrealizować. Z drugiej strony przekonaliście się już nieraz, że nawet oczywistych posunięć nie należy wykonywać w sposób automatyczny. Sztuka przezwyciężenia oryginalnej hipnozy posunięć oczywistych to sztuka prawdziwie mistrzowskiego stylu gry. Nieprzypadkowo zresztą Reti wyraził się o Alechinie, że: „on nigdy nie pozwoli się zwieść na pozór oczywistym posunięciom”.

Oto co przydarzyło się przyszłemu mistrzowi świata w 21 partii meczu Korcznoj - Karpow. W tej pozycji Karpow zagrał

1.... Wb8? Najwidoczniej nie zauważył on grożącego mu taktycznego uderzenia. Nastąpiło

2.Sh7 Przyjęcie ofiary skoczka powoduje natychmiastową przegraną:

2.... Kh7 3.Hh6 Kg8 4.Hg6 Kh8 5.Hh6 Kg8 6.Ge4 f5 7.Gd5 Wf7 8.Hg6 Kh8 9.Hf7.

Po tego kalibru katastrofie trudno jest zachować równowagę. Jednak Karpowowi udało się wziąć w garść, i doprowadzić zaciekły mecz pretendencki do końca.

"Jedną z form niekorzystnych stanów subiektywnych powstających w czasie gry, jest "samouspokojenie', które powstaje u poszczególnych zawodników wskutek wyraźnej przewagi nad przeciwnikiem. Do pokonania tego stanu, konieczne jest przejawienie wysiłku woli. Jeśli nie zapobiegnie się temu dostatecznie szybko, możliwość osiągnięcia zwycięstwa przez zawodnika jest bardzo nikła".

Filatov Leonid (USA) - Mayer Steven F (USA) 2000

1.d4 d5 2.Sf3 Sf6 3.e3 e6 4.Gd3 c5 5.b3

Ta chętnie grywana przez starych mistrzów kontynuacja była swego czasu groźnym orężem w rękach am. Jusupowa.

5.... Ge7 6.Gb2 Sbd7 7.Sbd2 b6 8.O-O Gb7 9.He2 O-O 10.Se5 Hc7 11.a3 Można także było grać natychmiast 11.f4

11.... a6 12.f4 Białe w oparciu o silną pozycję Se5 przygotowują atak na króla.

12.... b5? Czarne dały się uśpić powolną manierą gry przeciwnika i wykonują tzw. naturalne posunięcie, które dopuszcza do natychmiastowego ataku.

13.S:d7! Białe pozbywają się silnego skoczka, ale jest to związane z konkretnym wariantem.

13.... S:d7 14.d:c5 S:c5? Decydujący błąd, pozwalający białym przeprowadzić klasyczną ofiarę dwóch gońców.

Lepsze było 14.... G:c5 15.G:h7 K:h7 16.Hh5 Kg8 17.G:g7 G:e3 18.Kh1 f6 19.Gh6 Se5 20.f:e5 G:h6 21.H:h6 Hg7 22.W:f6 W:f6 23.H:f6 H:f6 24.e:f6 i białe wprawdzie zostały z pionkiem więcej, ale realizacja nie byłaby prosta.

15.G:h7! K:h7 16.Hh5 Kg8 17.G:g7 – ofiara Laskera

17.... K:g7 Po 17.... f6, nastąpi 18.Hg6 Wf7 19.Gh6 z wygraną białych

18.Hg4 [1:0]

Zapamiętaj!

„Przy obniżonej koncentracji uwagi zawodnik nie może dostatecznie szybko orientować się w złożonych procesach gry, ani też znaleźć w odpowiednim momencie prawidłowych rozwiązań klasycznych”.